Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yapı güvenliğiyle ilgili önemli adımlar attı. Resmi Gazete'de yayımlanan yeni düzenlemeyle, yapı denetim kuruluşlarına yönelik cezai yaptırımlar sertleştirildi. Yeni yapılan bir bina, yapı kullanım izni aldıktan sonra 15 yıl içinde yıkılırsa veya komşu binalara zarar verilirse, yapı denetim firmasının izin belgesi iptal edilecek ve teminatına el konulacak.
3 Ay İçinde Kazma Vurulmazsa Sözleşme Feshi Gelecek
Yeni düzenlemeyle, yapı denetim sözleşmesinden sonra inşaata başlama süresi 6 aydan 3 aya indirildi. Eğer 3 ay içinde inşaata başlanmazsa, yapı denetim kuruluşu sözleşmeyi tek taraflı feshedebilecek. Ayrıca, kalıp ve donatı imalatını teslim almama veya betona nezaret etmeme gibi denetim eksikliklerinde de fesih yolu açıldı.
500 m² Altı Binalara Denetim Kolaylığı
500 metrekareye kadar olan yapılar, Elektronik Dağıtım Sistemi dışında bırakıldı. Bu sayede vatandaşlar, istedikleri denetim firmasıyla doğrudan sözleşme imzalayabilecek. Sözleşme bedeli ise %1,75 ile %3,50 arasında belirlenecek. Güçlendirme işlerinde ise bu bedel, normal hesaplamanın en az %25’i kadar olacak.
Yıkımda "Onarılamaz Hasar" Kriteri Netleşti
Ceza Tebliği’ndeki “taşıyıcı sisteminde onarılamaz düzeyde yapısal hasar” ifadesi, “bu hasar nedeniyle yapının veya binanın yıkıldığının ya da yıkılmasının gerektiğinin anlaşılması” şeklinde değiştirildi. Böylece yıkımın somutlaşması durumunda ceza süreci devreye alınacak.
Elektronik Dağıtımda İki Alternatifli Sistem Geliyor
45 ve üzeri denetim firmasına sahip illerde, elektronik sistem vatandaşa önce bir yapı denetim firması önerecek. 3 iş günü içinde sözleşme yapılmazsa, sistem otomatik olarak ikinci firmayı atayacak.
Yeni Sistem 1 Şubat 2026’ya Kadar Yaygınlaşacak
Uygulama ilk etapta İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Konya, Gaziantep, Mersin, Kayseri, Diyarbakır, Şanlıurfa, Kocaeli, Samsun, Tekirdağ, Adana ve Muğla’da devreye alındı. 1 Şubat 2026'ya kadar tüm illerde geçerli olacak.
Yapı Denetiminde Dönüm Noktası
Yeni düzenlemelerle birlikte, yapı denetim sisteminde hem şeffaflık hem de sorumluluk artırıldı. Bakanlık, güvensiz yapılarla mücadele ve vatandaşın denetime erişimi için süreci daha etkin hale getirmeyi hedefliyor.
