Doğrudan Satışa Yasal Düzenleme Geliyor: Cayma Hakkı Artık 30 Gün
Evde, iş yerinde, online ortamda ve mağaza dışı alanlarda ürün satışı yapanlara yönelik doğrudan satış sistemine ilk kez yasal düzenleme geliyor. Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı yeni yönetmelik, 30 Temmuz 2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Tüketici Hakları Güçleniyor
Düzenlemeyle birlikte tüketici lehine en önemli değişiklik, cayma hakkının 14 günden 30 güne çıkarılması oldu. Tüketici, herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden ürün veya hizmetten vazgeçebilecek.
Cayma Süresi Ne Zaman Başlayacak?
Cayma süresi, ürün tesliminde tüketicinin teslim aldığı günden itibaren; hizmet alımında ise satış tarihinden itibaren başlayacak. Tüketici, ürün teslimi gerçekleşmeden de cayma hakkını kullanabilecek.
Cayma Hakkının Kullanılamayacağı Durumlar
- Tüketiciye özel üretilmiş ürünler
- Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek mallar
- Hijyen açısından iadesi uygun olmayan açılmış ürünler
- Ambalajı açılmış bilgisayar sarf malzemeleri
- Elektronik ortamda anında sunulan hizmetler
- Kurulumu yapılan teknik ürünler
Cayma Hakkı Nasıl Kullanılacak?
İade talepleri, yazılı olarak veya e-posta gibi kalıcı veri saklayıcısı araçlarıyla yapılabilecek. Tüm geri ödemeler masrafsız şekilde ve tek seferde tüketiciye yapılacak.
Satıcıya Yeni Yükümlülükler
- Bilgilendirme formu yazılı ya da dijital olarak sunulacak.
- Formda ürünün özellikleri, fiyatı, teslim tarihi, satıcının adı-soyadı, iletişim bilgileri ve cayma hakkı detaylıca yer alacak.
- Ürün teslimi satış tarihinden itibaren 30 günü geçemeyecek.
Yetki Belgesi Şartı Geliyor
Şirketler, yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren 31 Ekim 2025’e kadar doğrudan satış yetki belgesi almak zorunda olacak. Mevcut firmalar belge başvuru sonuçlanana kadar faaliyetlerine devam edebilecek. Yeni kurulan şirketler ise belge olmadan satış yapamayacak.
Kripto Varlıklara Yasak
Yeni düzenlemeyle birlikte kripto para ve sermaye piyasası araçlarının doğrudan satış yoluyla satılması yasaklanıyor. Bu adım, tüketicileri mağdur eden piramit yapıların önlenmesi amacıyla atıldı.
Tüketici Dernekleri Ne Diyor?
TÜDER Başkanı Levent Küçük, “Bu yönetmelikle kimliksiz, denetimsiz firmaların önüne geçilecek. Satış sonrası hizmetlerin açıkça tanımlanması büyük önem taşıyor. Kimlik kartı gibi uygulamalar da faydalı olabilir.” dedi.
Ayrıca, tüketicilerin arayabileceği şirket telefon hatları için standart ücret tarifesi dışında bir bedel alınamayacak.
Yönetmelik Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
Yeni düzenleme 30 Temmuz 2025 tarihinde yürürlüğe girecek.