Dünyada buğday ve mısırdan daha fazla tüketilen pirinçte son üç yıldır süren dalgalanma, 541 milyon tonluk rekor üretimle yerini sert bir fiyat düşüşüne bıraktı. Ton başına fiyatlar bir yılda yüzde 35 gerileyerek 2017’den bu yana görülen en düşük seviye olan 360 dolara indi. Chicago Ticaret Borsası’nda ham pirinç vadeli işlemleri yılbaşından bu yana yüzde 28 düştü.
Hindistan’ın İhracatı Yeniden Açması Fiyatları Salladı
Coface raporuna göre, 2024’te Hindistan’ın ihracat kısıtlamalarını kaldırması ve Asya’da rekor hasatlar fiyat düşüşünün başlıca nedeni oldu. Raporda fiyatların 2025 sonuna kadar gerilemeye devam edeceği, 2026’da ise son 10 yılın en düşük seviyelerinde dengelenebileceği öngörülüyor.
Konya’da Pilav Geleneği Tehlikede mi?
Konya’da düğün sofralarının baş köşesinde yer alan, tereyağlı pirinç pilavının üzerine konulan etle hazırlanan geleneksel düğün pilavı, pirinç piyasasındaki dalgalanmalardan doğrudan etkileniyor.
Her yıl binlerce düğünde kazanlarca pişirilen pilav, pirinç fiyatlarındaki oynaklık nedeniyle maliyet baskısıyla karşı karşıya. Arz fazlası nedeniyle fiyatlar şimdilik düşse de, üretici ülkelerde yaşanan ticaret sıkışması ve gelecekteki iklim etkileri belirsizlik yaratıyor.
Asya Hâkimiyetini Sürdürüyor, Afrika Bağımlı
Küresel üretim ve tüketimin yüzde 90’ını üstlenen Asya, pirinçte ana oyuncu olmayı sürdürüyor. Sahra Altı Afrika ise büyük ölçüde Asya’dan yapılan ithalata bağımlı. 2024’te beş Asya ülkesinin ihraç ettiği pirinç, küresel ihracatın yüzde 75’ini oluştururken bunun yüzde 40’ı Hindistan’a ait.
Üretici Ülkelerde Ticaret Sarsılıyor
Fiyatların hızla düşmesi, üretimi Hindistan’ın gerisinde olan ülkelerde kârlılık baskısı yaratıyor.
-
Tayland, 2024/25 sezonunda ihracatını yüzde 24 azaltarak 7,5 milyon tona düşürdü.
-
Filipinler, yerli üreticiyi korumak için ithalatı 60 gün askıya aldı.
-
Endonezya, gıda egemenliği stratejisiyle yerli üretimi öne alıyor.
-
Japonya, düşük verimli 2023 hasadı sonrası katı ithalat kotaları nedeniyle fiyatların yükseldiği bir dönemden geçiyor.
Küresel pirinç piyasasındaki dalgalanmalar, sadece Asya’daki üreticileri değil, Konya’daki düğün pilavı kazanlarını da etkileyebilir. Fiyatların düşük seyretmesi şimdilik olumlu görünse de, gelecekteki arz-talep dengesi hem üreticiler hem de tüketiciler için belirsizliğini koruyor.