Yakışıklı, "Ankara'da De Gaulle Caddesi var, ama Fransa'da Fatih Sultan Mehmet Caddesi yok. Bu isimlerin karşılıklı olması ve mütekabiliyet esası ile yapılması gerekir. Biz her zaman öncü olalım, onlar da bize aynı değeri versin." dedi.
"Neden Pierre Loti?"
Yakışıklı, 1934'e kadar "İdris Köşkü Tepesi" olan bu yerin isminin neden 1915'teki savaşta Fransa saflarında yer almış bir rütbeli Albay olan Loti'ye dönüştürüldüğünü sordu. "O tepenin adı 'Eyüpsultan Tepesi' olmalıdır." diyen Yakışıklı, "Dilerseniz 'Sevdalılar Tepesi, Şairler Tepesi, Sanat Tepesi' olsun. Bir Fransız Subayı'nın ismi neden en güzel tepeye veriliyor?" diye sordu.
"Türk Dostu mu?"
Yakışıklı, Pierre Loti'nin gerçek isminin "Louis Marie Julien Viaud" olduğunu ve Türk dostu olarak bilindiğini, ancak Nazım Hikmet'in onun "Çürük Fransız kumaşlarını yüzde beş yüz ihtikârla şarka satan" bir burjuva olduğunu ve "şarlatan" diyerek "Ne domuz bir burjuvaymışsın meğer" diye seslendiğini hatırlattı.
Yetkililere Çağrı
Yakışıklı, yetkililere seslenerek "Pierre Loti'yi neden İstanbul'un en güzel tepesinde ölümsüzleştirme ihtiyacı duyuyoruz?" diye sordu.
Pierre Loti Kimdir?
Pierre Loti Hakkında Bilgiler
Pierre Loti, asıl adı Louis Marie Julien Viaud olan (1850-1923) Fransız bir deniz subayı ve yazardır. Eserlerinde Doğu kültürüne olan hayranlığıyla bilinir, özellikle de İstanbul'a yaptığı ziyaretler sonrasında yazdığı romanlarıyla tanınır. Ancak, Pierre Loti tartışmalı bir figür olarak da değerlendirilir. İşte hakkında bilmeniz gereken bazı noktalar:
Doğu Hayranlığı ve İstanbul:
- Loti, denizcilik kariyeri sayesinde dünyanın birçok yerini gördü. Uzak Doğu ve Kuzey Afrika dahil olmak üzere çeşitli kültürlerle tanıştı. Ancak, en çok etkilendiği yerlerden biri de İstanbul oldu.
- 1876'da ilk kez geldiği İstanbul'a hayran kaldı. Romanlarında, şehrin sokaklarını, insanlarını, Osmanlı yaşam tarzını betimledi. Eserleri, Avrupalıların Doğu'ya bakış açısını etkiledi.
- Ancak, Loti'nin yazılarında oryantalist bir yaklaşım olduğu da eleştirilir. Bu yaklaşım, Doğu'yu Batı'ya göre egzotik, arkaik ve ilkel olarak gören bakış açısını ifade eder.
Türk Dostu mu?
- Loti, bazı kesimlerde "Türk dostu" olarak değerlendirilir. İstanbul'u anlatan eserleri bir dönem Osmanlı toplumuna da ilgi duyulmasını sağlamıştır.
- Ancak, bu "dostluk" kavramının sorgulanması gerekir. Loti'nin yazılarında Osmanlı toplumunu idealize eden, Batı üstünlüğünü gizleyen bir yön de bulunur.
- Ayrıca, Loti, birinci dünya savaşında Fransa adına Osmanlı'ya karşı savaşmış, yazılarında savaşı destekleyici söylemler kullanmıştır. Bu nedenle, Türk dostu mu olduğu tartışmalıdır.
Nazım Hikmet'in Eleştirileri:
- Türk şair Nazım Hikmet, Loti'yi sert bir şekilde eleştirmiştir. Onu "şarlatan" olmakla suçlayan Hikmet, Loti'nin yazılarında sömürgeci tutum bulunduğunu ifade etmiştir.
Tartışmalı Mirası:
- Pierre Loti, yazılarıyla Osmanlı döneminin kültürüne ve İstanbul'a dair değerli bir bakış açısı sunmuştur. Ancak, oryantalist yaklaşımı ve savaşa karşı tutumu nedeniyle de eleştirilir.
- Loti'yi değerlendirmek, hem yazılarının sanatsal ve tarihsel önemini hem de içinde barındırdığı ideolojik bakış açısını anlamak gerekir.
