ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), hücre kültürüyle üretilen deniz ürünleri için yürüttüğü güvenlik incelemelerinde tarihi bir adım attı. Laboratuvar ortamında yetiştirilen somon balığı, gıda güvenliği açısından geleneksel ürünlerle eşdeğer bulundu ve tüketime uygun ilan edildi.

Bu onayla birlikte, Wildtype adlı biyoteknoloji şirketi, FDA’dan yeşil ışık alan dördüncü firma oldu. Ürettiği hücre bazlı somon balığı, artık Oregon’un Portland kentindeki Kann restoranında servis ediliyor.

“Hiçbir güvenlik sorunu yok”

FDA’nın şirketle paylaştığı resmi mektupta, ürünün "benzer gıdalar kadar güvenli olduğu konusunda hiçbir soru işareti bulunmadığı" vurgulandı. Bu mektup, FDA’nın laboratuvar üretimi hayvansal ürünlerde uyguladığı “Soru Yok” (No Questions) politikasının bir uzantısı niteliğinde.

FDA, hücreyle yetiştirilen deniz ürünlerinden sorumlu tek düzenleyici otorite konumunda. Kırmızı et ve tavuk gibi ürünlerde ise yetki ABD Tarım Bakanlığı (USDA) ile paylaşılıyor.

Beş yeni restoran sırada

Wildtype, şu an sadece Kann restoranında ürününü sunarken, beş yeni restoran daha sırada bekliyor. Şirketin ürününe ilginin artması, kültürlenmiş deniz ürünlerinin pazardaki yerini güçlendireceğinin sinyalini veriyor.

Daha önce, Upside Foods ve Good Meat adlı şirketler kültürlenmiş tavuk eti için FDA ve USDA’dan gerekli onayları almıştı. Mission Barns ise kültürlenmiş domuz yağı için FDA onayı almış durumda, ancak USDA’dan henüz izin çıkmadı.

Sekiz eyaletten yasak kararı

Her ne kadar federal düzeyde onaylar artsa da, ABD’nin bazı bölgelerinde bu ürünlere yönelik sert tepkiler var. Şu ana kadar sekiz eyalet, hücre kültürüyle üretilmiş et ürünlerinin satışını yasakladı. Bu durum, biyoteknoloji destekli gıda üretiminin eyaletler arasında tartışmalı bir zeminde ilerlediğini gösteriyor.

“Yapay et” değil, bilimsel olarak kültürlenmiş et

Halk arasında sıkça “yapay et” olarak anılsa da, uzmanlar bu tanımın yanlış yönlendirici olduğuna dikkat çekiyor. Doğru terim, “hücre kültürüyle üretilmiş et” ya da “kültürlenmiş et”. Çünkü bu ürünler, tamamen gerçek hayvan hücrelerinden laboratuvar ortamında geliştiriliyor.

Yeni bir çağın eşiğinde

FDA’nın bu kararı, sürdürülebilir gıda teknolojilerinde yeni bir çağın kapısını aralıyor. Doğaya daha az zarar veren, hayvan refahına duyarlı ve kaynak tasarruflu üretim biçimleri, artık yalnızca bir vizyon değil; tabaklarda servis edilmeye başlanan bir gerçeklik.