Son yıllarda erkeklerde kısırlık (infertilite) önemli bir sağlık sorunu olarak öne çıkıyor. Yapılan araştırmalar, dünya genelinde her 100 çiftten 17’sinin kısırlık sorunu yaşadığını ve bunun yüzde 40-50’sinin erkek kaynaklı olduğunu gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, her 6 erkekten 1’i yaşamı boyunca infertilite sorunu yaşıyor.

Sperm sayısındaki azalma ise bu sorunun temel nedenlerinden biri. 2023 yılında yapılan bilimsel araştırmalara göre, 1973 yılında bir mililitre menide ortalama 100 milyon sperm bulunurken, 2018 yılında bu sayı 50 milyona düştü. Bu veriler, sperm sayısında yüzde 50 oranında ciddi bir azalma yaşandığını ortaya koyuyor.

Üroloji ve androloji uzmanı Prof. Dr. Mehmet Kara, çevresel faktörler ve yaşam tarzı değişikliklerinin erkek üreme sağlığı üzerinde belirleyici bir rol oynadığını belirterek, “Günümüzde sperm sağlığını tehdit eden alışkanlıklar giderek artıyor. Ancak bu alışkanlıklardan uzaklaşarak ve doğru adımları atarak sperm kalitesini ve sayısını artırmak mümkün” diyor.

Sperm Kalitesini Etkileyen 3 Kritik Faktör

1. Çevresel Faktörler
Plastiklerde bulunan bisfenol A (BPA) ve ftalatlar gibi kimyasallar, erkek üreme sağlığını olumsuz etkileyebiliyor. Ayrıca kurşun, kadmiyum ve cıva gibi ağır metallerin yanı sıra tarım ilaçları ve endüstriyel atıklara maruz kalmak sperm sayısını ve hareketliliğini azaltabiliyor. Hava kirliliği de sperm DNA’sında hasara yol açarak kısırlık riskini artırıyor.

2. Yaşam Tarzı Alışkanlıkları
Sigara ve alkol tüketimi, sperm kalitesini önemli ölçüde düşüren faktörler arasında yer alıyor. Fast food ve işlenmiş gıdalarla beslenmek, aşırı şeker tüketimi ve obezite de hormonal dengeyi bozarak sperm üretimini olumsuz etkiliyor.

3. Radyasyon ve Elektromanyetik Alanlar
Cep telefonları, Wi-Fi cihazları ve laptoplar gibi elektronik cihazlardan yayılan elektromanyetik dalgalar sperm DNA’sına zarar verebiliyor. Uzun süre yüksek radyasyona maruz kalmak, sperm sayısını azaltan önemli bir etken olarak gösteriliyor.

Sperm Kalitesini Artıran 8 Önemli Öneri

Çevresel faktörler, yanlış beslenme alışkanlıkları ve elektromanyetik radyasyonun olumsuz etkileri alınacak basit önlemlerle azaltılabiliyor. İşte üroloji uzmanı Prof. Dr. Mehmet Kara’nın sperm kalitesini artırmak için önerdiği 8 etkili yöntem:

1. Akdeniz Tipi Beslenme Uygulayın
Bol miktarda sebze, meyve, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar içeren Akdeniz diyeti, sperm kalitesini artırıyor. Antioksidan bakımından zengin gıdalar tüketmek sperm hücrelerini oksidatif stresten koruyor.

2. Kimyasal Toksinlerden Uzak Durun
Plastik kaplar, işlenmiş gıdalar ve tarım ilaçları gibi toksik maddelere maruziyeti en aza indirmek sperm sağlığını korumaya yardımcı olabilir. Organik besinleri tercih etmek ve kimyasal içerikli kozmetik ürünlerden kaçınmak önemlidir.

3. İdeal Kilonuzu Koruyun
Obezite, sperm üretimini azaltan önemli bir risk faktörüdür. Fazla yağ dokusu, vücut ısısını artırarak sperm üretimini olumsuz etkileyebilir. Sağlıklı bir kiloda olmak, hormonal dengeyi koruyarak üreme sağlığını destekler.

4. Düzenli Egzersiz Yapın
Fiziksel aktivite, sperm üretimini olumlu yönde etkileyen faktörlerden biridir. Ancak aşırı ağırlık kaldırma egzersizleri varikosel hastalığını kötüleştirebileceğinden, aşırıya kaçmamak önemlidir.

5. Sigara ve Alkolü Bırakın
Tütün ürünleri ve aşırı alkol tüketimi sperm hareketliliğini ve kalitesini olumsuz etkiler. Sigara bırakıldığında sperm üretimi ve kalitesinde belirgin bir iyileşme görülmektedir.

6. Laptopunuzu Kucağınızda Kullanmayın
Laptopun kucakta uzun süre kullanılması, testislerin sıcaklığını artırarak sperm üretimini olumsuz etkileyebilir. Cihazınızı masa gibi düz bir yüzeyde kullanmak, sperm sağlığını korumak için daha güvenli bir yöntemdir.

7. Yüksek Isılı Ortamlardan Kaçının
Uzun süreli sıcak duşlar, sauna ve hamam gibi ortamlar sperm üretimini bozabilir. Testislerin yüksek sıcaklığa maruz kalmasını önlemek, üreme sağlığı açısından kritik bir adımdır.

8. Stresi Azaltın
Kronik stres, testosteron seviyelerini düşürerek sperm üretimini azaltabilir. Yoga, meditasyon ve spor gibi stres yönetimi teknikleri, hormon dengesini koruyarak üreme sağlığını iyileştirebilir.

Sperm Sağlığınızı Korumak İçin Geç Kalmayın!

Son yıllarda artan çevresel kirlilik, yanlış beslenme alışkanlıkları ve stres, erkeklerde kısırlık oranlarının yükselmesine neden oluyor. Uzmanlar, bu sorunun önüne geçmek için sağlıklı yaşam alışkanlıklarının benimsenmesi gerektiğini vurguluyor.

Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, kimyasal maruziyetten kaçınma ve stres yönetimi gibi basit ama etkili önlemler, erkeklerde sperm kalitesini artırarak üreme sağlığını koruyabilir. Baba olmayı planlayan her erkeğin, bu önerileri dikkate alarak yaşam tarzında olumlu değişiklikler yapması gerekiyor.

Editör: Haber Merkezi