Sosyal güvenlik sisteminde yapılan değişiklikler milyonlarca çalışan ve emekliyi yakından ilgilendiriyor. Yeni düzenlemelerle birlikte sigorta prim teşvik oranlarından genel sağlık sigortası borçlarına, engelli emekliliğinden doğum borçlanmasına kadar birçok alanda önemli yenilikler getirildi. SGK Uzmanı Ersin Bayav, Now TV’de yaptığı açıklamada, bu değişikliklerin detaylarını paylaştı.
İŞVERENLERİN TEŞVİK ORANI DÜŞÜRÜLDÜ
Daha önce işverenlerin düzenli sigorta primi ödemeleri karşılığında aldığı %5’lik teşvik, %4’e düşürüldü. Bu değişiklik, işverenlerin prim maliyetlerini artırabilirken, istihdam üzerindeki etkileri ilerleyen süreçte netleşecek.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİM BORÇLARI SİLİNDİ
Çalışma hayatındaki en önemli yeniliklerden biri de genel sağlık sigortası prim borçlarına yönelik düzenleme oldu. 1 Ocak 2015 sonrası tahakkuk eden GSS prim borçları artık alınmayacak. Böylece bu tarihten sonra prim borcu olanlar için büyük bir mali yük ortadan kalkmış oldu.
ENGELLİ EMEKLİLİĞİNDE KRİTERLER DEĞİŞTİ
Engelli vatandaşların emeklilik süreçlerinde önemli değişiklikler yapıldı. Önceden engelli çalışanlar Maliye Bakanlığı’na başvurarak vergi indirim belgesi alıyor ve emeklilik süreçleri bu belge üzerinden yürütülüyordu. Yeni düzenleme ile birlikte bu süreç tamamen SGK’ya devredildi.
- Engelli çalışanlar artık SGK’nın Sağlık Kurulu tarafından değerlendirilecek.
- Maliye Bakanlığı hastalıkların tamamını hesaba katarken, SGK yalnızca çalışma hayatını etkileyen hastalıkları baz alacak.
- Bu değişiklik, engelli emekliliğini zorlaştırabilir.
STAJ VE ÇIRAKLIK MAĞDURLARI 2026’YI BEKLİYOR
Stajyer ve çırak olarak çalışanların sigorta girişleri emekliliğe sayılmadığı için yıllardır mağduriyet yaşanıyor. Bayav, bu konuda bir düzenleme beklendiğini ancak orta vadeli programda henüz bir gelişme olmadığını belirtti. 2026-2027 yıllarında staj ve çıraklık sürelerinin de askerlik ve doğum borçlanması gibi emekliliğe sayılması gerektiğini vurguladı.
EV HANIMLARINA DEVLET DESTEKLİ EMEKLİLİK GELİYOR MU?
Ev hanımlarının isteğe bağlı Bağkur primleri için devlet desteği uzun süredir gündemde. Cumhurbaşkanı tarafından müjde olarak verilen bu düzenleme henüz yasalaşmadı.
- Şu an ev hanımları Bağkur kapsamında 9 bin TL civarında prim ödüyor.
- Düzenleme gerçekleşirse, devlet bu miktarın üçte birini karşılayacak ve ev hanımları 6 bin TL prim ödeyerek emekli olabilecek.
- Düzenlemenin 2025 yılında yürürlüğe girmesi bekleniyor.
DOĞUM BORÇLANMASINA ZAM GELDİ
Doğum borçlanması yapan anneler için bazı güncellemeler yapıldı:
- Anneler çocuk doğduktan sonra 2 yıl borçlanabiliyor.
- Üç çocuğa kadar borçlanma hakkı var.
- Yeni zamlarla birlikte borçlanma tutarları aylık 8 bin TL’ye kadar çıktı.
KADINLARA SSK ÖNCESİ DOĞUM BORÇLANMASI HAKKI TANINACAK MI?
Şu an yürürlükteki yasaya göre kadınlar yalnızca sigorta girişlerinden sonra yaptıkları doğumlar için borçlanma yapabiliyor. Ancak bu durumun değişmesi için çalışmalar sürüyor. Eğer düzenleme hayata geçerse, kadınlar erkeklerin askerlik borçlanmasına benzer şekilde sigorta öncesindeki doğumlarını da borçlanarak emeklilik sürelerini geriye çekebilecekler.
SGK BORÇLANMALARINDA PRİM ORANLARI TARTIŞMA YARATTI
SGK’ya yapılan borçlanmalar konusunda bir başka dikkat çeken detay, borçlanma yapan vatandaşların prim ödemelerine ek olarak genel sağlık sigortası (GSS) primi de ödemek zorunda kalması.
- SGK borçlanmalarında askerlik, doğum ve yurt dışı borçlanmaları için farklı prim oranları uygulanıyor.
- Yurt dışı borçlanma oranı %45 iken, diğer borçlanmalar için bu oran %32-35 arasında değişiyor.
- SGK uzmanları, borçlanma yapan vatandaşların sağlık hizmeti almadıkları süreler için GSS primi ödemelerinin kaldırılması gerektiğini belirtiyor.
SONUÇ: YASAL DÜZENLEMELERDE BELİRSİZLİK DEVAM EDİYOR
SGK’da yapılan yeni düzenlemeler milyonlarca vatandaşı etkiliyor. Engelli emekliliği için yeni kriterlerin getirilmesi, staj ve çıraklık sürelerinin emekliliğe sayılması konusundaki belirsizlik ve ev hanımlarına devlet destekli emeklilik gibi konular, önümüzdeki yıllarda çalışma hayatının en çok tartışılan başlıkları olmaya devam edecek.
