Konut piyasasındaki spekülatif artışların önüne geçmek amacıyla atılan bu yeni adımla, internet ortamında yayınlanan emlak ilanlarına yönelik düzenlemeler derinleştirildi. Daha önce yalnızca emlak ofislerine uygulanan yaptırımlar, artık mal sahiplerini de kapsayarak bireysel ilan sahipleri için de idari cezaların önünü açtı.
Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, haklı bir gerekçeye dayanmayan ve ekonomik verilerle örtüşmeyen fiyat artışları yasaklandı. Ayrıca emlak işletmelerinin bu tür ilanlara aracılık etmesi de açıkça yasak kapsamına alındı. Bu düzenleme ile piyasayı manipüle eden hem aracılar hem de ilan sahibi malikler sorumlu tutuluyor.
Emlak Ofislerine Yüz Milyonluk Ceza Kesildi
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, yeni sistemle ilgili yaptığı değerlendirmede, yönetmelik değişikliğiyle artık mal sahiplerinin de yaptırımla karşı karşıya kalacağını belirtti. Özelmacıklı, Ocak 2025'ten bu yana binin üzerinde emlak işletmesine toplamda 100 milyon TL'nin üzerinde ceza kesildiğini vurguladı. Birçok fiyat artışının emlak ofislerinden ziyade mal sahiplerinin yönlendirmesiyle gerçekleştiğini ifade eden Özelmacıklı, yeni düzenlemenin bu boşluğu doldurduğuna dikkat çekti.
Fahiş Fiyat Kriterleri ve Uygulanacak Cezalar
Fiyat artışlarının incelenmesinde döviz kuru, altın fiyatları, enflasyon oranları ve konut fiyat endeksi gibi birçok parametre dikkate alınacak. Ancak hangi oranın "fahiş" olduğu net bir şekilde tanımlanmış değil. Özellikle dövize endeksli satış beklentisi olan mal sahipleri, fiyatları TL ilanlara rağmen döviz bazlı düşünerek ilan girebiliyor. Bu durumun piyasanın dengesini bozduğu ve yapay fiyat artışlarına neden olduğu belirtiliyor.
Mal sahiplerine uygulanacak cezaların kesin tutarları henüz belirlenmemekle birlikte, mevcut durumda emlak işletmelerine uygulanan cezaların 150 bin TL'ye kadar çıkabildiği göz önüne alındığında, mal sahipleri için de benzer bir ceza tutarının söz konusu olacağı tahmin ediliyor. Özellikle son bir yıl içinde yüzde 70-80'i aşan fiyat artışı yapan ilanlar inceleme altına alınacak.
Piyasa Etkisi ve Uluslararası Örnekler
30 Mayıs'ta yürürlüğe giren yeni kuralların piyasada kısa sürede etkisini gösterdiği henüz söylenemezken, sektör temsilcileri, Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) gibi uygulamaların yaygınlaşmasıyla manipülatif ilanların azalacağı görüşünde.
Uzmanlara göre, manipülatif ilanların engellenmesi için yurt dışındaki gibi bölgesel fiyat aralığı tespiti yapan sistemlerin Türkiye'de de kullanılması gerekiyor. Özellikle Dubai, bazı Avrupa ülkeleri ve ABD'de bu tür algoritmalar kullanılarak ilan fiyatları kontrol altında tutulabiliyor. Bu modellerin Türkiye'ye adaptasyonu, konut piyasasında daha şeffaf ve adil bir ortamın oluşmasına katkı sağlayabilir.
