Esad’ın devrilmesi sonrası Türkiye’den Suriye’ye dönen binlerce Suriyeli, ülkelerindeki zorlu yaşam şartları karşısında büyük bir hayal kırıklığı yaşıyor. Reuters’ın haberine göre, 13 yıl süren savaşın ardından memleketine dönen Suriyeliler, su, elektrik ve internet gibi temel hizmetlerin yetersiz olması nedeniyle zor günler geçiriyor.
Suriyeli Ahmed el-Şeyh, Türkiye’den dönerken duyduğu heyecanı, yaşadığı sıkıntılar nedeniyle tamamen kaybettiğini söylüyor. Gönüllü dönüş belgesi imzaladığı için Türkiye’ye geri dönemeyen Şeyh, "Burada her şey çok zor. Su, elektrik ve internet erişimi sık sık kesiliyor. Türkiye’de yaşam daha istikrarlıydı" ifadelerini kullanıyor.
Mültecilerin Geri Dönüşü, Türkiye-Suriye İlişkilerinde Önemli Bir Konu
Mültecilerin gönüllü geri dönüşü, Türkiye ile Suriye arasındaki diplomatik ilişkilerde önemli bir yer tutuyor. Türkiye, Suriye’deki istikrarın sağlanması için yeni adımlar atarken, geçici Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed el-Şaraa, ekonomik iş birliği için Ankara’yı ziyaret etti.
Türkiye’de yaklaşık 3 milyon Suriyeli mültecinin bulunması, ülkede hassas bir siyasi mesele olmaya devam ediyor. Özellikle son dönemde, geri dönüşlerin teşvik edilmesi amacıyla çeşitli projeler geliştirilse de, dönenlerin büyük bir kısmı ülkelerindeki yetersiz yaşam standartları nedeniyle hayal kırıklığı yaşıyor.
Türkiye Mülteciler Derneği Sosyal Hizmetler Direktörü Kadri Güngörür, "Esad rejiminin devrilmesiyle birçok mülteci geri dönmek konusunda heyecanlıydı. Ancak zamanla, sağlık ve eğitim gibi temel hizmetlerdeki eksiklikler nedeniyle hayal kırıklığına uğradılar. Şu anda birçok aile Türkiye’ye geri dönmek istiyor ancak bu mümkün görünmüyor" dedi.
Geri Dönmek İsteyenler İçin Yeni Program Açıklandı
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 2024 yılı sonunda mültecilerin daha planlı bir şekilde geri dönüş yapabilmesi için yeni bir program başlatılacağını duyurdu. İçişleri Bakanlığı belgesine göre, Suriyeli mülteciler bu yılın ilk yarısında üç kez Suriye’ye ziyaret gerçekleştirebilecek.
Ocak ayı sonuna kadar 81 bin 576 Suriyelinin ülkelerine döndüğü açıklanırken, günlük geri dönüş oranının Aralık ayına göre düşüş göstererek ortalama bin 600’e gerilediği belirtildi. Ancak bu kişilerin kaçının gönüllü dönüş belgesi imzaladığı netlik kazanmış değil.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi ise Türkiye’nin mültecilere yönelik politikalarını desteklediğini ve "git-gör ziyaretleri" uygulamasının, Suriyelilerin ülkelerine dönme kararını bilinçli bir şekilde verebilmeleri için önemli bir adım olduğunu vurguladı.
Bazı Suriyeliler Beklemeyi Tercih Ediyor
Türkiye’de yaşamını sürdüren birçok Suriyeli ise geri dönmek konusunda kararsız. Kimyager Cafer, 12 yıl önce geldiği Türkiye’de ailesiyle birlikte yaşadığını belirterek, "Çocuklarım burada eğitime alıştı. Hayata, dile ve sisteme entegre oldular. Koşullar iyileşmeden dönmek istemiyorum" dedi.
Suriye’deki ekonomik belirsizlik ve temel hizmetlerin yetersizliği, geri dönüş yapan mülteciler için ciddi bir sorun oluşturmaya devam ediyor. Türkiye’den umutla ayrılan binlerce Suriyeli, şimdi ise geri dönmenin yollarını arıyor.
KAYNAK: Reuters
